در ایام حاضر، ساختمانسازی یکی از عناصر الگوی پیشرفت و ارتقا هر کشور تلقی میشود. امروزه خواه ناخواه شاهد حرکت رو به جلوی صنعت ساختمانسازی هستیم و این موضوع مانند هر مسأله دیگری، در کنار موفقیتهای خوشایند، حامل چالشهای اختصاصی خود نیز میباشد، یکی از چالشهای مذکور، اجرای تعهدات طرفین قراردادهای راجع به ساختمانسازی است که در صورت عدم توجه کافی به اصول حقوقی و شیوه صحیح تنظیم این نوع از قراردادها ممکن است به معضلاتی نه چندان آسان مبدل گردند. واژه معضل از آن جهت در این جا مورد استفاده قرار میگیرد که گاهی شاهد توقفهای طولانیمدت در عملیات ساختمانسازی و حتی ضررهای مالی چشمگیر طرفین در نتیجه انعقاد قراردادهای پیمانکاری بدون توجه به شیوه صحیح قراردادنویسی و اصول مربوطه هستیم.
در عملیات یک پروژه ساختمانی، کارفرما به دنبال تحقق اهداف خود در رابطه با طرح مذکور، مبادرت به انعقاد قرارداد با یک پیمانکار مینماید. یکی از آثار انعقاد قرارداد پیمانکاری میان کارفرما و پیمانکار، تعهد پیمانکار مبنی بر پرداخت کلیه هزینههای ضروری برای ساخت، در چارچوب رعایت شروط ضمنالعقد یا شروطی که بنای طرفین بر آن بوده است، میباشد. پیمانکار نیز به منظور سهولت انجام کار و از آن مهمتر انجام تعهدات خود در سررسید معین، مبادرت به استخدام افراد فرعی در کنار خود مینماید؛ این فرایند با اصل تخصصی بودن أمور نیز سازگار است؛ به صورتی که امور به متخصصان سپرده میشود و بالتبع در وقت و هزینه به طور کاملاً مشهود صرفهجویی خواهد شد. به عنوان مثال گچکار، سیمانکار، نصاب آسانسور و… از اصلیترین اشخاص متخصص و البته جزئی برای پیش بردن امر ساختمانستزی شناخته میشوند.
یکی از توافقات مهم برای إتمام سلسله مراتب ساختمانسازی، قرارداد ساخت و نصب کابینت است که در قالب قرارداد پیمانکاری به (صورت اصلی و یا به صورت فرعی) صورت میگیرد. طبق این قرارداد، کابینتساز (به عنوان پیمانکار اصلی در برابر مالک ساختمان یا پیمانکار فرعی در برابر پیمانکار اصلی) مسئولیت طراحی، ساخت و نصب کابینت ساختمان را موافق شروط قراردادی و عرفی بر عهده میگیرد. یکی از مهمترین مراحل زیباسازی داخلی هر ساختمان، طراحی و اجرای کابینت است. کابینتسازی یک فرایند تخصصی است، لذا چه به عنوان پیماننکار اصلی و چه به عنوان پیمانکار فرعی بایستی به متخصص این حوزه رجوع کرد. متخصص نصب کابینت پیش از هر چیز یک طرح مناسب و کاربردی بر اساس خواست کارفرما یا آمر تهیه و پس از از پذیرش کارفرما، در مرحله بعد با کمک سایر متخصصین حوزههای راجع به کابینت، ساخت کابینتها بر اساس ابعاد و اندازههای محل موردنظر و با استفاده از مواد اولیه مشخص شده وفق نظر کارفرما میپردازد. یکی از مواردی که میتوان تحت عنوان پیشگیری از ورود ضرر از آن یاد کرد، رجوع به مشتریان سابق متخصصی است که در فرایند انجام کار به او مراجعه میکنیم؛ زیرا این امر نقش مهمی در جلوگیری از بروز اختلاف فیمابین طرفین قرارداد پیمانکاری ایفا میکند.
لازم است در قرارداد طراحی و نصب کابینت، تمام جزئیات مورد تصریح قرار گیرد،برای مثال تصریح به نوع متریال و مصالح مصرفی، تعداد کشوها، نوع یراق آلات ویا مشخص کردن سطوح و ابعاد مد نظر کارفرما به وسیله نقشه در قرارداد یا پیوست آن، از نکاتی است که باید در تنظیم این قرارداد مورد توجه قرارگیرد و لازم است طرفین در خصوص آن به توافق برسند، چراکه تصریح تمام جزئیات در قرارداد و پرهیز از کلی گویی در قرارداد طراحی و نصب کابینت، از سوءاستفاده پیمانکار و به کارگیری متریال بی کیفیت جلوگیری میکند و پیمانکار بعدا نمیتواند به عبارات کلی و مبهم قرارداد تمسک بجوید و سوءاستفاده خود را توجیه کند.
بر اساس قرارداد طراحی و نصب کابینت، اصلی ترین تعهد پیمانکار در مقابل کارفرما، اجرای مطلوب و مطابق استانداردهای کمی و کیفی و تحویل در مهلت مقرر است. در همین راستا پیمانکار باید در انتخاب کارگران خود، حسن توجه را داشته. همچنین می بایست صرفا از نوع متریال و یراق آلاتی که در قرارداد کابینت ذکر شده استفاده نماید و کار را با همان کیفیت مورد توافق در قرارداد، در مهلت مقرر به اتمام برساند.
در مقابل،کارفرما متعهد به پرداخت به موقع هزینه ها و مبالغ مذکور در قرارداد است. در این نوع از قراردادها معمولاً قسمتی از هزینه ها در ابتدای کار، بخش دیگر پس از پیشرفت درصد مشخصی از پروژه و بخش دیگر پس از اجرای نهایی کابینت و نظارت و تأیید کارفرما، پرداخت میشود. درصورتی که هر یک از این موارد با تأخیر مواجه شود، کارفرما به همان نسبت نمیتواند انتظار تحویل به موقع از پیمانکار داشته باشد.
در ادامه به بیان برخی نکات مهم در تنظیم قراردادهای طراحی و نصب کابینت میپردازیم:
نکات مهم در تنظیم قراردادطراحی، ساخت و نصب کابینت
1.موضوع
رکن اصلی هر قرارداد که شاکله آن را تعیین میکند، موضوع آن است. موضوع، مقدمه ایست بر آنچه که لازم است در متن قرارداد ذکر شود و به همین جهت باید جامع و مانع باشد و مشخص کند که این قرارداد برای چه کاری تنظیم شده و کارفرما چه انتظاراتی از پیمانکار دارد. میتوان موضوع قرارداد ساخت کابینت را تعهد به اجرای عملیات طراحی، ساخت و نصب کابینت ساختمان متعلق به کارفرما، با تصریح نوع متریال مصرفی( در قرارداد یا پیوست آن) دانست. بهتر است تمامی مورادی که مد نظر کارفرماست ( برای مثال جنس بدنه، نوع سینک و هود، جنس یونیت زیر سینک، دستگیره و لولا و…) با متراژ و اندازه دقیق به طور جداگانه مورد تصریح قرار گیرد.
2.مدت
اقتضای طبیعت فعالیت های مربوط به ساخت و ساز به گونهای است که عامل زمان در آن تاثیر و نقش بسزایی دارد. مدیریت باید به گونهای باشد که پروژه در زمان تعیین شده به مرحله اجرا درآید و به موقع به پایان برسد. علاوه بر آن کارفرما میتواند در راستای اعمال حق نظارت خود خسارت تاخیر یا عدم انجام تعهد در مهلت مقرر را پیش بینی کند.
3.حق الزحمه و نحوه تسویه حساب
نحوه تسویه حساب و پرداختها به پیمانکاران، الزاماً به یک شکل نیست. گرچه عموما بر اساس پیشرفت کار، است ولی ممکن است تسویه حساب بر اساس کارکرد روزانه، متر مربع، مقطوع و … نیز باشد.
بهتر است در قراردادهای طراحی و نصب کابینت پرداخت به صورت علی الحساب (بر اساس پیشرفت کار) باشد و همچنین پس از اتمام کار و تأیید کمی و کیفی توسط پیمانکار، با محاسبه اضافات و کسورات، تسویه حساب نهایی صورت گیرد؛ در حقیقت میتوان در این قرارداد، پرداخت هریک از اقساط از جانب کارفرما را منوط به اجرای تعهدات هر مرحله به صورت صحیح و کامل، دانست.
دقت داشته باشید حق الزحمه پیمانکار بدون احتساب کسورات قانونی بوده و مسئولیت پرداخت کسورات قانونی بر عهده کارفرما میباشد.
4.ضمانت حسن اجرای تعهدات
در پروژه های پیمانکاری مانند نصب کابینت، در زمان انعقاد قرارداد، وثیقه ای مانند ضمانت نامه معتبر بانکی یا چک، بابت تضمین حسن اجرا از پیمانکار اخذ خواهد شد و مبلغ آن به صورت ضریبی از مبلغ کل پروژه و یا به صورت دقیق از سمت کارفرما تعیین میگردد؛ در این صورت، چنانچه پیمانکار از انجام هریک از تعهدات خود ، به دلیلی غیر از دلایل مندرج در قرارداد، امتناع کند یا به هر نحوی خسارتی به کارفرما وارد نماید، از محل این وثیقه، مبلغ خسارتها وصول خواهد شد.
5.شروط قرارداد
موارد مورد توافق طرفین میتواند در قالب شروط ضمن عقد، در این قسمت از قرارداد طراحی و نصب کابینت ذکر شود. دقت داشته باشید که ذکر تعهد بدون در نظر گرفتن ضمانت برای اجرای آن، کاری بی فایده است و باید علاوه بر تعهدات، ضمانت اجرا نیز ذکر گردد.
از جمله شروطی که در این قسمت از قرارداد طراحی و نصب کابینت میتواند مورد اشاره قرار گیرد، عبارت است از:
1-5 در صورت بروز شرایطی که هریک از طرفین به دلیل وجود آن نتواند تعهدات خود را عملی کند و رفع آن شرایط خارج از اختیارات و توانایی آنها باشد،(مانند جنگ،زلزله،سیل و …) به گونه ای که اجرای تعهدات را بیش از یک ماه متوقف کند، هریک از طرفین حق فسخ قرارداد را دارد.
5-2 پیمانکار متهد به پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی کارگران خود به سازمان است؛ همپنین ورود هرگونه خسارت در حین انجام کار، به نیروی انسانی تحت امر، اشخاص ثالث و یا ساختمان، برعهده پیمانکار بوده و کارفرما مسئولیتی در قبال آن نخواهد داشت.
5-3 پیمانکار با علم از مبحث 12 مقررات ملی ساختمان، اقرار میدارد، محیط کارگاه واجد کلیه تجهیزات و شرایط ایمنی لازم میباشد و مسئولیت کامل ایمنی پرسنل بر عهده اوست.
5-4 پیمانکار حق واگذاری موضوع قرارداد به شخص دیگری را به صورت جزئی یا کلی و از هر طریقی نخواهد داشت و تعهدات کارفرما صرفاً در مقابل شخص پیمانکار این قرارداد مجری خواهد بود.
و…
6. تعهدات فنی پیمانکار
در این بند تعهدات فنی کابینت ساز تصریح میگردد؛ برای مثال، تعهد پیمانکار به بازدید از محل نصب و اجرای کابینت و طراحی بر اساس آن و یا تعهد وینسبت به مشخص کردن محل لوله های تاسیسات برقی و مکانیکی و کلیه تجهیزات و مصالح مدفون در قالب نقشه، در این بند از قرارداد ذکر خواهد شد.
کلام آخر:
به علت فقدان قانون مدون در این خصوص، شاهد افزایش اختلافات در محاکم قضایی هستیم. اختلافات مطروحه اغلب ناشی از عدم وجود دانش حقوقی و عدم شفافیت مفاد قرارداد است؛ غالب اختلافات مواردی از قبیل عدم انجام عملیات موضوع پیمان از جانب پیمانکار، به کارگیری متریالی غیر از متریال مورد توافق، عدم رعایت استانداردهای کیفی جهت ساخت و نصب کاببینت و… میباشد.
لذا انعقاد قرارداد طراحی و نصب کابینت با کیفیت همگام با رعایت اصول حقوقی، میتواند اختلافات را تا حد ممکن کاهش دهد. شما میتوانید ضمن دریافت مشاوره حقوقی از دادگام، از قرارداد طراحی و نصب کابینت آماده که در سامانه دادگام بارگذاری شده و به طور کامل ریسکهای طرفین را پوشش میدهد، استفاده نمایید.
