قرارداد فروش و نصب آسانسور

نصب و راه اندازی آسانسور از اساسی‌ترین مراحل اجرای ساختمان و یک امر تخصصی بوده و نیازمند افراد متخصص و ماهر در این زمینه می‌باشد؛

اگر آسانسور به درستی اجرا نشود یا استانداردهای ایمنی رعایت نشود، می‌تواند خطرات جدی برای ساکنان ساختمان ایجاد کند. برای مثال، آسانسورهایی که به درستی نصب نشده‌اند یا دارای مشکلات فنی هستند، ممکن است باعث سقوط افراد در آسانسور شوند که می‌تواندخطرات جانی و حتی مرگ افراد را به همراه داشته باشد.

و یا در نصب آسانسور باید با رعایت قوانین آتش‌نشانی صورت گیرد تا در صورت بروز حریق، افراد بتوانند به سرعت و ایمنی از ساختمان خارج شوند. نادرستی در نصب مکانیزم‌های ایمنی می‌تواند این فرصت را به شدت کاهش دهد.

همچنین اگر آسانسور نادرست نصب شود، ممکن است مسدودی‌های ناگهانی داشته باشند که باعث گیر کردن افراد در آسانسور شود.

به طور کلی، نصب و نگهداری صحیح آسانسورها بسیار حیاتی است تا از وقوع حوادث و خطرات جدی جلوگیری شود و اطمینان از ایمنی و راحتی افراد در ساختمان فراهم شود.

یک متخصص آسانسور در گام اول باید به بررسی محیط و نوع آسانسور بپردازد و سپس بر اساس آن نقشه آسانسور را به طور دقیق طراحی نماید. در گام دوم می‌بایست کف چاله آسانسور آماده شود که ارتفاع آن بستگی به نوع آسانسور و وزنی که می‌تواند تحمل کند دارد؛ در حقیقت این فضا برای تعمیرکاران آسانسور لحاظ می‌شود تا چنانچه آسانسور به طور اتفاقی شروع به حرکت کرد، تعمیرکار سالم بماند. پس از نقشه برداری و آماده سازی کف چاله آسانسور، آهن کشی برای تحمل نیروی‌های داینامینک و استاتیک آغاز و به ترتیب مراحل نصب ریل، نصب موتور، برق کشی و… انجام خواهد شد. تمامی مراحل در اجرای آسانسور دارای حساسیت بالایی بوده و یک اشتباه جزئی و سهل انگاری کوچک در هر یک از مراحل، عواقب ناخوشایندی را در پی خواهد داشت؛ از این روست که انتخاب یک پیمانکار آسانسور معتبر و متخصص در این زمینه و همچنین انعقاد یک قرارداد فروش و نصب آسانسور اصولی با او، اهمیت زیادی داشته و جهت پوشش ریسک‌های احتمالی در آینده، می‌بایست با شخص متخصص در حوزه امور قراردادها، مشورت شود.

اما یک قرارداد خرید و نصب آسانسور باید مبتنی بر چه اصولی باشد؟

امروزه یکی از مهمترین بخش‌های زیربنایی در توسعه اقتصادی هر کشور، ساختمان سازی است. با پیشرفت روز افزون صنعت ساختمان سازی و اختلافات فراوانی که در اجرای تعهدات به وجود می‌آید، بهتر است اشخاص نسبت به نحوه تنظیم قراردادهای پیمانکاری و رعایت اصول حقوقی، توجه بیشتری نشان دهند؛ چرا که عدم رعایت اصول حقوقی در این دسته از قراردادها، باعث ایجاد وقفه در ساخت ساختمان و در نتیجه زیان‌های مالی زیادی برای طرفین می‌گردد.

در یک پروژه ساختمانی، کارفرما جهت اجرای پروژه و تکمیل آن، اقدام به انعقاد قرارداد با یک پیمانکار می‌نماید. بدین نحو که کارفرما تمام هزینه‌های لازم جهت ساخت (اعم از مصالح و نیروی انسانی) را در اختیار پیمانکار قرار می‌دهد تا وی مدیریت اجرای پروژه را عهده دار شده و متعهد به ساخت گردد. وی موظف است ساختمان را بر اساس شرایط و اوصاف تعیین شده در قرارداد و در مهلت مقرر به کارفرما تحویل دهد. پیمانکار در راستای اجرای تعهدات خود به ساخت، مسئولیت استخدام پیمانکاران فرعی (جزء) را نیز عهده دار می‌شود؛ پیمانکار فرعی یا جزء، اشخاص حقیقی یا حقوقی هستند که صاحب تخصص در انجام کارهای اجرایی مانند نصب آسانسور بوده و پیمانکار اصلی، اجرای بخشی از عملیات موضوع پیمان را به آن‌ها می‌سپارد. در یک تعریف ساده تر، یک پروژه ساختمانی ممکن است از نظر هزینه و نوع فعالیت‌ها، گستردگی زیادی داشته باشد؛ به همین دلیل پیمانکار اصلی، جهت صرفه جویی در هزینه و تحویل به موقع ساختمان، بخشی از کار را به افراد دیگر می‌سپارد. مشاغلی مانند آماتور بندی، گچ کاری، سیمان کاری، برق کشی، نصب و راه اندازی آسانسور و… می‌توانند ذیل پیمانکاران فرعی طبقه بندی شوند.

یکی از قراردادهای مورد نیاز برای تکمیل و تجهیز ساختمان، نصب آسانسور است که در قالب قرارداد پیمانکاری تنظیم می‌شود. آسانسور امروزه یک وسیله ضروری برای هر ساختمان محسوب می‌شود و باید بر اساس استانداردهای لازم و متناسب با محیط کاربری، خریداری شود، چرا که درصورت انتخاب یک آسانسور نامناسب، ساکنین و استفاده کنندگان از آن را با خطرات جانی و مالی زیادی مواجه خواهد ساخت.

بر اساس قرارداد فروش و نصب آسانسور، شخص متخصص در زمینه آسانسور (یا به عنوان پیمانکار اصلی درمقابل مالک ساختمان یا پیمانکار فرعی در مقابل پیمانکار اصلی)، مسئولیت طراحی، ساخت و نصب آسانسور ساختمان به نحو مطلوب و مورد توافق طرفین و در موعدد مقرر را، بر عهده می‌گیرد.

لازم است در قرارداد  نصب آسانسور تمام جزئیات و موارد مد نظر طرفین تصریح گردد، برای مثال تصریح به نوع جنس و کیفیت کابین، کیفیت قطعات مورد استفاده، سرعت و تعداد طبقات و… در قرارداد یا پیوست آن، از نکاتی است که باید در تنظیم قرارداد فروش و نصب آسانسور مورد توجه قرارگیرد و طرفین می‌بایست در خصوص آن به توافق برسند، تا بعداً از این حیث اختلافی نباشد؛ چرا که تصریح تمام جزئیات در قرارداد نصب اسانسور و پرهیز از کلی گویی، از سوءاستفاده پیمانکار و به کارگیری مصالح بی کیفیت جلوگیری می‌کند و پیمانکار بعدا نمی‌تواند به عبارات کلی و مبهم قرارداد تمسک بجوید و سوءاستفاده خود را توجیه کند.

بر اساس قرارداد فروش و نصب آسانسور، اصلی ترین تعهد پیمانکار در مقابل کارفرما، اجرای مطلوب و مطابق استانداردهای کمی و کیفی و تحویل در مهلت مقرر است. در همین راستا پیمانکار باید در انتخاب کارگران خود، حسن توجه را داشته و همچنین از استخدام کارگران غیرقانونی، خودداری کند. در مقابل،کارفرما متعهد به پرداخت به موقع هزینه‌ها و مبالغ مذکور در قرارداد است. در این نوع از قراردادهای نصب آسانسور معمولاً قسمتی از هزینه‌ها در ابتدای کار، بخش دیگر پس از پیشرفت درصد مشخصی از پروژه و بخش دیگر پس از اجرای نهایی و نظارت و تأیید ناظر ، پرداخت می‌شود. همچنین موظف است نسبت به تسهیل شرایط جهت انجام امور موضوع قرارداد، اقدام نماید. درصورتی که هر یک از این موارد با تأخیر مواجه شود، کارفرما به همان نسبت نمی‌تواند انتظار تحویل به موقع آسانسور از پیمانکار داشته باشد.

به هرجهت در بسیاری از موارد شاهد اختلافات و بد عهدی های متعددی از جانب پیمانکار یا کارفرما هستیم، علاوه بر آن ممکن است اصطلاحات فنی در توافق طرفین لحاظ نگردد و همین امر سبب چالش های حقوقی شود؛ در این هنگام داشتن یک قرارداد اصولی همگام با رعایت الزامات حقوقی به کمک طرفین آمده و اختلافات را به حداقل ممکن می‌رساند.

در ادامه به بیان برخی نکات مهم در تنظیم قرارداد فروش و نصب آسانسور می‌پردازیم:

نکات مهم در تنظیم قرارداد فروش و نصب آسانسور

1.موضوع

رکن اصلی هر قرارداد که شاکله آن را تعیین می‌کند، موضوع آن است. موضوع، مقدمه ایست بر آنچه که لازم است در متن قرارداد ذکر شود و به همین جهت باید جامع و مانع باشد و مشخص کند که این قرارداد برای چه کاری تنظیم شده و کارفرما چه انتظاراتی از پیمانکار دارد. می‌توان موضوع قرارداد فروش و نصب آسانسور را تعهد به طراحی و ارائه مشاوره آماده سازی زیرساخت، فروش یک دستگاه آسانسور، نصب و راه اندازی آن با اخذ تاییدیه در ساختمان متعلق به کارفرما، با تصریح نوع آسانسور و اجزا و مشخصات فنی آن (در قرارداد یا پیوست آن) دانست.

2.مدت

اقتضای طبیعت فعالیت‌های مربوط به ساخت و ساز به گونه‌ای است که عامل زمان در آن تاثیر و نقش بسزایی دارد. مدیریت باید به گونه‌ای باشد که پروژه در زمان تعیین شده به مرحله اجرا درآید و به موقع به پایان برسد. علاوه بر آن کارفرما می‌تواند در راستای اعمال حق نظارت خود خسارت تاخیر یا عدم انجام تعهد در مهلت مقرر را پیش بینی کند. معمولاً اتمام فعالیت نصب آسانسور در این نوع از قراردادها، منوط به تاییدیه ناظر اجرا و تحویل آن به کارفرماست.

بهتر است برای هر مرحله از موضوع  قرارداد نصب آسانسور (مانند طراحی نقشه، آهن کشی، نصب درب و ریل ها، اخذ تأییدیه و…)، به طور جداگانه تعیین مدت و خسارت تاخیر در نظر گرفته شود.

3.حق الزحمه و نحوه تسویه حساب

نحوه تسویه حساب و پرداخت‌ها به پیمانکاران، الزاماً به یک شکل نیست. گرچه عموما بر اساس پیشرفت کار، است ولی ممکن است تسویه حساب بر اساس کارکرد روزانه، متر مربع، مقطوع و … نیز باشد.

بهتر است در قرارداد فروش و نصب آسانسور پرداخت به صورت علی الحساب (بر اساس پیشرفت کار) باشد و همچنین پس از اتمام کار و تأیید کمی و کیفی توسط ناظر اجرا وگذشت دوره گارانتی، با محاسبه اضافات و کسورات، تسویه حساب نهایی صورت گیرد.

حق الزحمه پیمانکار بدون احتساب کسورات قانونی بوده و مسئولیت پرداخت کسورات قانونی بر عهده کارفرما می‌باشد.

4.ناظر اجرا

در قراردادهای پیمانکاری، معمولاً شخصی به نام مهندس ناظر نیز حضور دارد. مهندس ناظر شخص حقیقی یا حقوقی است که به منظور نظارت بر عملیات پیمان، در چارچوب اختیارات از طرف کارفرما به پیمانکار معرفی می‌شود؛ پیمانکار موظف است پس از اتمام هر مرحله از عملیات مربوط به نصب آسانسور، آن را به ناظر گزارش کند و شخص ناظر باید در مهلت مشخصی، در محل اجرای عملیات حاضر شده و نسبت به بازدید، تأیید و یا عدم تأیید مطابق استانداردهای تعریف شده در قرارداد، اقدام نماید.

5.ضمانت حسن اجرای تعهدات

در پروژه‌های پیمانکاری، در زمان انعقاد قرارداد، وثیقه ای مانند ضمانت نامه معتبر بانکی یا چک، بابت تضمین حسن اجرا از پیمانکار اخذ خواهد شد و مبلغ آن به صورت ضریبی از مبلغ کل پروژه و یا به صورت دقیق از سمت کارفرما تعیین می‌گردد؛ در این صورت، چنانچه پیمانکار از انجام هریک از تعهدات خود ، به دلیلی غیر از دلایل مندرج در قرارداد، امتناع کند یا به هر نحوی خسارتی به کارفرما وارد نماید، از محل این وثیقه، مبلغ خسارت‌ها وصول خواهد شد.

6.دوره گارانتی

از تاریخ تحویل صحیح و نصب کامل آسانسور موضوع قرارداد، صدور تاییدیه عدم مغایرت فنی و تنظیم صورت جلسه تحویل توسط طرفین، لازم است جهت حصول اطمینان از صحت عملکرد دستگاه، دوره ای تحت عنوان تضمین در نظر گرفته شود.

در این بند علاوه بر در نظر گرفتن و تعین مدت دوره تضمین، باید مواردی که شامل گارانتی نمی‌شود، احصا شود و همچنین حدود مسئولیت پیمانکار  و نحوه جبران خسارت توسط او، در صورت عملکرد نامناسب دستگاه مشخص شود. برای مثال تصریح شود که مسئولیت پرداخت هزینه‌های مربوط به تغییر قطعه و یا تعمیر دستگاه، هزینه ایاب و ذهاب و… بر عهده پیمانکار می‌باشد.

 7.شروط قرارداد

موارد مورد توافق طرفین می‌تواند در قالب شروط ضمن عقد، در این قسمت از قرارداد فروش و نصب آسانسور ذکر شود. دقت داشته باشید که ذکر تعهد بدون در نظر گرفتن ضمانت برای اجرای آن، کاری بی فایده است و باید علاوه بر تعهدات، ضمانت اجرا نیز ذکر گردد.

از جمله شروطی که در این قسمت از قرارداد می‌تواند مورد اشاره قرار گیرد، عبارت است از:

7-1 در صورت بروز شرایطی که هریک از طرفین به دلیل وجود آن نتواند تعهدات خود را عملی کند و رفع آن شرایط خارج از اختیارات و توانایی آنها باشد،(مانند جنگ،زلزله،سیل و …) به گونه ای که اجرای تعهدات را بیش از یک ماه متوقف کند، هریک از طرفین حق فسخ قرارداد را دارد.

2-7 پیمانکار متهد به پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی کارگران خود به سازمان است؛ همچنین ورود هرگونه خسارت در حین انجام کار، به نیروی انسانی تحت امر، اشخاص ثالث و یا ساختمان، برعهده پیمانکار بوده و کارفرما مسئولیتی در قبال آن نخواهد داشت.

3-7 پیمانکار با علم از مبحث 12 مقررات ملی ساختمان، اقرار می‌دارد، محیط کارگاه واجد کلیه تجهیزات و شرایط ایمنی لازم می‌باشد و مسئولیت کامل ایمنی پرسنل بر عهده اوست.

4-7 پیمانکار حق واگذاری موضوع قرارداد به شخص دیگری را به صورت جزئی یا کلی و از هر طریقی نخواهد داشت و تعهدات کارفرما صرفاً در مقابل شخص پیمانکار این قرارداد مجری خواهد بود.

و…

8. تعهدات فنی پیمانکار

در این بند تعهدات فنی پیمانکار تصریح می‌گردد؛ برای مثال، تعهد پیمانکار به تهیه کلیه ابزار کار و لوازم مصرفی مانند دستگاه جوش، دریل، براکت‌های ریل کابین و … و یا تعهد وی به رعایت کامل مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان در خصوص جانمایی، طراحی، محاسبه پیش نیازهای نصب، اجرا و بهره برداری و…. در این بند از قرارداد ذکر خواهد شد.

کلام آخر:

به علت فقدان قانون مدون در این خصوص، شاهد افزایش اختلافات در محاکم قضایی هستیم. اختلافات مطروحه اغلب ناشی از عدم وجود دانش حقوقی و عدم شفافیت مفاد قرارداد است؛ غالب اختلافات مواردی از قبیل عدم انجام عملیات موضوع پیمان از جانب پیمانکار، بکارگیری تجهیزات نامرغوب، عدم رعایت ضوابط کمی-کیفی تعیین شده در عملیات و… می‌باشد. همچنین در خصوص دستگاه هایی که مستقیماً با سلامت افراد درگیر هستند مانند آسانسور، به دلیل وجود مخاطرات جانی و مالی، اهمیت داشتن قرارداد شفاف و معتبر، غیرقابل انکار است.

لذا انعقاد قرارداد با کیفیت همگام با رعایت اصول حقوقی، می‌تواند اختلافات را تا حد ممکن کاهش دهد. شما می‌توانید ضمن دریافت مشاوره حقوقی از دادگام، از قراردادهای آماده که در سامانه دادگام بارگذاری شده و به طور کامل ریسک‌های طرفین را پوشش می‌دهد، استفاده نمایید.