قرارداد ارائه خدمات مشاوره ژئوتکنیک
قرارداد ارائه خدمات مشاوره ژئوتکنیک
انتخاب مشاور مناسب در امور فنی و تخصصی، قبل از هر اقدامی لازم و ضروری است؛ چراکه بهره گیری از نظرات صاحبان تخصص در هر حوزه ای، نه تنها از بروز هرگونه ضرر و زیان احتمالی پیشگیری می کند، بلکه موجب صرفه جویی در زمان و هزینه است. کارفرما با توجه به موضوع فعالیت خود، در هر مرحله از روند اجرای پروژه یا فعالیت، برای پیشبرد بهتر و سریع تر اهداف مجموعه خود نیازمند همکاری با یک مشاور متخصص است. یکی از مشاوره های تخصصی در صنعت ساختمان که در قالب قرارداد پیمانکاری تنظیم می شود، قرارداد مشاوره ژئوتکنیک است که به ویژه در ساختمان سازی انبوه دارای اهمیت است.از آنجا که در صنعت ساختمان، به منظور اجرای صحیح پروژه ها، نیازمند محاسبات دقیق هستیم تا فرآیند گودبرداری را با حوادث ناخوشایند و خسارات جانی و مالی همراه نکند، توجه به پارامترهایی نظیر مقاومت خاک،چگالی و میزان تراکم لایه های زیرزمینی،بررسی شرایط لرزه ای محل احداث، و… باید در حین گودبرداری مورد بررسی کامل علمی قرار گیرد. ابتدایی ترین اقدام پیش از اجرای گودبرداری و ساخت هر سازه ای، انجام این قبیل از مطالعات ژئوتکنیک است تا مسائلی نظیر کنترل نشست های غیر همسان، پایدار سازی دیواره گود های عمیق، روانگرایی، وجود لایه های سست خاک،کنترل و هدایت آبهای زیرزمینی و… مدیریت شود وبا ارائه راهکار های مهندسیژئوتکنیک در این زمینه، بخش قابل توجهی از خسارت های احتمالی در آینده پوشش داده شود. مطالعات ژئوتکنیک به طور معمول یکی از اولین بخش های مطالعاتی در طرح های عمرانی محسوب می شود؛ مطالعات ژئوتکنیک با تعیین خواص مهندسی خاک و سنگ و نحوه اندرکنش آنها با توسعه عمرانی مورد نظر،به منظور طراحی فونداسیون و زیر ساخت ها، با تخمین ریسک های ژئوتکنیک و زیست محیطی، کمک شایانی به کارفرمایان پروژه های ساختمانی انبوه می نماید. در این رابطه، انواع آزمایش های صحرایی و آزمایشگاهی در زمینه های مختلف باید برحسب نوع و اهمیت پروژه با توافق کارفرما و در نظر گرفتن نیازهای طراحی خاص پروژه، تعیین گردد.
از سوی دیگر لازمه اجرای مطلوب هر پروژه، پیش بینی یک طرح درست و دقیق است. این طرح باید به گونه ای باشد که نیازهای پروژه را به طور کامل و جامع برآورده کند و همچنین با در نظر داشتن روش های مختلف، مناسب ترین آن را انتخاب کند و بدین نحو از تحمیل هزینه های اضافی بر پروژه جلوگیری کند؛ چراکه ممکن است در یک پروژه ساختمانی حجم قابل توجهی از آزمایشات و مطالعات ژئوتکنیک ضرورت نداشته و هزینه اضافی برای پیمانکار ایجاد شود. بنابراین لازم است مشاور ژئوتکنیک تسلط و مهارت بالایی داشته باشد تا با در نظرگرفتن شرایط خاص هر پروژه ساختمانی، یک برنامه کاوش و آزمایش بهینهژئوتکنیک در چارچوب فنی و مالی مناسب، طراحی و اجرا نماید. چنین برنامه و طراحی به دلیل پیچیدگی های ژئوتکنیکو عدم شفافیت آن برای کارفرما، بهتر است در قالب یک قرارداد صحیح و اصولی تنظیم شود تا ریسک ها و چالش های حقوقی احتمالی طرفین در آینده را پوشش دهد.
بر اساس قراردادژئوتکنیک، اصلی ترین تعهد پیمانکار(مشاور ژئوتکنیک) در مقابل کارفرما، اجرای مطلوب و مطابق استانداردهای کمی و کیفی و تحویل در مهلت مقرر است. در همین راستا پیمانکار باید طرح جامع و دقیقی از آزمایشات ژئوتکنیک را برای پروژه کارفرما طراحی و اجرا کرده و کار را با همان کیفیت مورد توافق در قرارداد، در مهلت مقرر به اتمام برساند.
در مقابل،کارفرما متعهد به پرداخت به موقع هزینه ها و مبالغ مذکور در قرارداد است. در این نوع از قراردادهای ژئوتکنیک معمولا قسمتی از هزینه ها در ابتدای کار، بخش دیگر پس از پیشرفت درصد مشخصی از پروژه و بخش دیگر پس از اجرای نهایی و نظارت و تأیید کارفرما، پرداخت می شود. همچنین کارفرما موظف است نسبت به تحویل محل اجرای عملیات در مهلت مقرر به همراه نقشه مشخصات ساختمان و توپوگرافی، حسن توجه را داشته باشد. درصورتی که هر یک از این موارد با تأخیر مواجه شود، کارفرما به همان نسبت نمی تواند انتظار تحویل به موقع از پیمانکار داشته باشد.
در ادامه به بیان برخی نکات مهم در تنطیم قراردادهای ارائه خدمات مشاوره ژئوتکنیک می پردازیم.
نکات مهم در تنطیم قرارداد ارائه خدمات مشاوره ژئوتکنیک
1.موضوع
رکن اصلی هر قراردادی که شاکله آن را تعیین می کند، موضوع آن است.موضوع، مقدمه ایست بر آنچه که لازم است در متن قرارداد ذکر شود و به همین جهت باید جامع و مانع باشد و مشخص کند که این قرارداد برای چه کاری تنظیم شده و کارفرما چه انتظاراتی از پیمانکار دارد. می توان موضوع قرارداد مشاوره ژئوتکنیک را تعهد به انجام مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی و همچنین ارائه گزارش ژئوتکنیک نسبت به محل اجرای عملیات ساختمانی متعلق به کارفرما، دانست. بهتر است تمامی آزماشات و مطالعاتژئوتکنیککه مد نظر کارفرماست ( برای مثال حفاری حلقه گمانه،نمونه گیری، آزمونهای برجا و…) به طور جداگانه با تعیین نحوه اجرا و متراژ آن، مورد تصریح قرار گیرد.
2.حق الزحمه و نحوه تسویه حساب
نحوه تسویه حساب و پرداخت ها به پیمانکاران، الزاما به یک شکل نیست.گرچه عموما بر اساس پیشرفت کار، است ولی ممکن است تسویه حساب بر اساس کارکرد روزانه، متر مربع، مقطوع و … نیز باشد. بهتر است در این نوع از قرادادهای ژئوتکنیک پرداخت به صورت علی الحساب ( بر اساس پیشرفت کار) باشد و همچنین پس از اتمام کار و تأیید کمی و کیفی توسط ناظر اجرا، با محاسبه اضافات و کسورات، تسویه حساب نهایی صورت گیرد.
برای مثال، 30% مبلغ پس از پیشرفت 50%از پیشرفت حفاری ماشینی در مهات تعیین شده، و تأیید ناظر یا کارفرما قابل پرداخت است.
حق الزحمه پیمانکار بدون احتساب کسورات قانونی بوده و مسئولیت پرداخت کسورات قانونی بر عهده کارفرما می باشد.
3.تعهدات طرفین
در این بند از قرارداد ژئوتکنیک، تعهدات در نظر گرفته شده برای طرفین، ذکر می گردد.دقت داشته باشید که ذکر تعهد بدون در نظر گرفتن ضمانت برای اجرای آن، کاری بی فایده است و باید علاوه بر تعهدات، ضمانت اجرا نیز ذکر گردد. برای مثال:
1-3تعهدات مهندس مشاورژئوتکنیک (پیمانکار):
1-1-3 :هدایت عملیات ژئوتکنیک با رعایت نکات فنی و ارائه گزارش های فنی به صورت روزانه،هفتگی و ماهانه.
2-1-3: تهیه کلیه وسایل و تجهیزات لازم و تأمین نیروی انسانی برای اجرای عملیات موضوع قرارداد.
3-1-3: پاسخگویی به سوالات کادر فنی کارفرما، دستگاه نظارت،شهرداری، سازمان نظام مهندسی و…
4-1-3:عدم امکان واگذاری موضوع پیمان به پیمانکار دیگر، به صورت جزئی-کلی و از هر طریقی اعم از مشارکت، صلح و…
2-3 تعهدات کارفرما:
1-2-3: تحویل محل اجرای عملیات به مشاور به همراه نقشه و مشخصات ساختمان و نقشه توپوگرافی که ضمیمه قرارداد است.
2-2-3:تأمین آب کارگاهی و مسیر دسترسی ماشین آلات حفاری.
3-2-3: مسئولیت حراست و نگهبانی از دستگاه حفار در طول شب.
- ناظر اجرا
در قراردادهای پیمانکاریژئوتکنیک، معمولا شخصی به نام مهندس ناظر نیز حضور دارد. مهندس ناظر شخص حقیقی یا حقوقی است که به منظور نظارت بر عملیات پیمان، در چارچوب اختیارات از طرف کارفرما به پیمانکار معرفی می شود؛ پیمانکار موظف است پس از اتمام هر مرحله از عملیات، آن را به ناظر گزارش کند و شخص ناظر باید در مهلت مشخصی، در محل اجرای عملیات حاضر شده و نسبت به بازدید، تأیید و یا عدم تأیید مطابق استاندارد های تعریف شده در قرارداد ، اقدام نماید.
5.مسئولیت ناشی از خسارات وارده به اشخاص
می توان در قرارداد چنین پیش بینی نمود که مسئولیت هرگونه خسارت از ناحیه پیمانکار( مهندس مشاور) یا نیرو های تحت امر او به اشخاص ثالث و یا اموال ایشان، در محل اجرای قرارداد و هرگونه خسارت به نیروی های تحت امر پیمانکار، بر عهده خود پیمانکار باشد؛ در همین خصوص، پیمانکار متعهد به پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی کارگران خود به سازمان است و کارفرما مسئولیتی در قبال آن ندارد.
6.ضمانت حسن اجرا:
در پروژه های پیمانکاری، در زمان انعقاد قرارداد، وثیقه ای مانند ضمانت نامه معتبر بانکی یا چک، بابت تضمین حسن اجرا از پیمانکار اخذ خواهد شد و مبلغ آن به صورت ضریبی از مبلغ کل پروژه و یا به صورت دقیق از سمت کارفرما تعیین می گردد.
در این صورت، چنانچه پیمانکار (مهندس مشاورژئوتکنیک) از انجام هریک از تعهدات خود ، به دلیلی غیر از دلایل مندرج در قرارداد، امتناع کند یا به هر نحوی خسارتی به کارفرما وارد نماید، از محل این وثیقه، مبلغ خسارت ها وصول خواهد شد.
کلام آخر: در زمان ساخت ساختمان، به ویژه در ساختمان سازی های انبوه، بررسی نوع خاک منطقه مورد نیاز است. بنابراین به منظور برررسی و مطالعات خاک، قراردادی تحت عنوان ارائه خدمات مشاوره ژئوتکنیک، تنظیم می گردد. به دلیل آنکه نتیجه عمل مهندس مشاور به صورت مستقیم در ساختمان سازی و استحکام بنا موثر است، داشتن یک قرارداد شفاف همگام با رعایت نکات حقوقی، بسیار حائز اهمیت بوده و می تواند اختلافات را تا حد ممکن کاهش دهد.شما میتوانید ضمن دریافت مشاوره حقوقی از دادگام، از قالب قراردادژئوتکنیک آماده دادگام نیز استفاده نمایید؛ همچنین با توجه به اینکه قرارداد مشاوره ژئوتکنیک یک قرارداد تخصصی بوده و ممکن است بسیاری از اصطلاحات به کاررفته در قرارداد برای کارفرما که تخصصی در این زمینه ندارد، نامفهوم باشد و در نتیجه به خوبی متوجه مفاد قرارداد نشود؛ در ابتدای قرارداد ژئوتکنیک، قسمتی را به تبیین اصطلاحات فنی اختصاص داده ایم تا با مطالعه آن، مفهوم قرارداد به خوبی برای کارفرما روشن و واضح باشد.
